Σάββατο 3 Απριλίου 2010

Μονή Ξηροποτάμου: (Ελληνική, παλαιότερα  ιδιόρρυθμη και νυν κοινόβια, γιορτάζει των 40 Μαρτύρων, στις 9 Μαρτίου).
   Βρίσκεται πάνω στον δρόμο από τη Δάφνη προς τις Καρυές, σε υψόμ. 200. Η ίδρυση της μονής συνδέεται με τον μοναχό Παύλο Ξηροποταμηνό, στον οποίο οφείλεται και η ονομασία της , την εποχή του αγίου Αθανασίου της Λαύρας. Η παράδοση ωστόσο αναφέρει ως κτήτορες την αυτοκράτειρα Πουλχερία, τον Κωνσταντίνο Ζ’ τον Πορφυρογέννητο και τον Ρωμανό Α’ τον Λεκαπηνό. Σύμφωνα με την ίδια παράδοση, στον χώρο της σημερινής μονής βρισκόταν αρχικά η μονή του Χειμάρρου, που έχτισε η αυτοκράτειρα Πουλχερία τον 5ο αιώνα. Σχετικά με τον ιδρυτή της μονής Παύλο γνωρίζουμε ότι διαφωνούσε με την αντίληψη του αγίου Αθανασίου της Λαύρας για τον τρόπο της μοναχικής ζωής και ήταν ο αντιπρόσωπος των συντηρητικών μοναχών, οι οποίοι κατήγγειλαν στον αυτοκράτορα τις καινοτομίες του  αγίου Αθανασίου. Σήμερα συναριθμείται στις μεγάλες προσωπικότητες του Αγίου Όρους, φαίνεται όμως ότι και στις μέρες του τον τιμούσαν περισσότερο από άλλους ηγούμενους, και γι’ αυτό στο πρώτο τυπικό αναφερόταν ξεχωριστά ότι μετά τον ηγούμενο της Λαύρας θα συμμετείχε στις ετήσιες συνελεύσεις των Καρυών, συνοδευόμενος από έναν ακόμη μοναχό της μονής του.
   Στις ημέρες του κτήτορα η μονή πιθανότατα δεν επεκτάθηκε, όπως συμπεραίνεται από τη στάση του αγίου Παύλου, που θεωρούσε την οικοδομική δραστηριότητα του αγίου Αθανασίου αντίθετη με την παράδοση του Αγίου Όρους. Στον 11ο αιώνα όμως επεκτάθηκε σε όλη τη ΝΔ πλευρά της χερσονήσου και κατείχε τις περιοχές όπου είναι σήμερα οι Μονές Σίμωνος  Πέτρας, Γρηγορίου, Διονυσίου και Αγίου Παύλου.
   Στον 16ο αιώνα η μονή βρισκόταν σε παρακμή και έχασε την πέμπτη θέση που κατείχε στην ιεραρχία, θέση που κατέλαβε και διατηρεί μέχρι σήμερα η Μονή Διονυσίου. Στους επόμενους αιώνες η μονή δοκιμάστηκε σκληρά από τις επιδρομές και τις πυρκαγιές, που την κατέστρεψαν σχεδόν ολόκληρη. Ωστόσο, στον 18ο αιώνα ο λόγιος μοναχός Καισάριος Δαπόντες από τη Σκόπελο συγκέντρωσε μεγάλα χρηματικά ποσά από περιοδείες του με το τίμιο ξύλο και επιδόθηκε σε οικοδομικές εργασίες μεγάλης έκτασης μέσα στη μονή. Στη δική του δραστηριότητα οφείλεται η ανοικοδόμηση του προπύλου (1752), του καθολικού (1761-1763) και άλλων τμημάτων. Το 1972 καταστράφηκε από πυρκαγιά το ΝΔ. τμήμα της μονής και μαζί του πολλά κειμήλια, ιδιαίτερα αρχαίες εικόνες    και  ιερά  άμφια.
   Το καθολικό χτίστηκε το 1761-1763 στον παραδοσιακό αγιορείτικο τύπο και τοιχογραφήθηκε το 1783. Στη ΒΔ. γωνία του βρίσκεται εντοιχισμένη μια ανάγλυφη ολόσωμη μορφή του αγίου Δημητρίου από τη βυζαντινή εποχή. Η τράπεζα, στο ισόγειο της δυτικής πτέρυγας, τοιχογραφήθηκε το 1859 από τους ζωγράφους Σωφρόνιο και Νικηφόρο από τη Σκήτη της Αγίας Αννης. Η φιάλη του καθολικού είναι και αυτή έργο του Καισάριου Δαπόντε. Στον θόλο υπάρχουν τοιχογραφίες με σκηνές από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη, και σε ένα θωράκιο υπάρχει ανάγλυφη παράσταση του μοναστηριού. Η βιβλιοθήκη στεγάζεται μαζί με το σκευοφυλάκιο πάνω από τον νάρθηκα του καθολικού και περιλαμβάνει 409 χειρόγραφα. Υπάρχουν 7 παρεκκλήσια μέσα στη μονή. Πρόσφατα επανδρώθηκε από ομάδα 25 περίπου μοναχών της Μονής Φιλοθέου με επικεφαλής τον γέροντα Ευφραίμ.

Tρόπος μεταβάσεως στη Μονή: Είναι η πρώτη Μονή που θα συναντήσει ο προσκυνητής, πηγαίνοντας από τη Δάφνη στις Καρυές και μπορεί να πάει ή με αυτοκίνητο όχημα (συνιστάται) ή με τα πόδια. Ο δρόμος είναι ανηφορικός και κουράζει τον επισκέπτη. Διάρκεια διαδρομής με τα πόδια 1,5- 2 ώρες περίπου.

 
 ΙΕΡΕΣ  ΕΙΚΟΝΕΣ – ΚΑΛΥΒΕΣ – ΣΠΗΛΑΙΑ  Κ.Λ.Π.  
ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΟΝΗΣ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ




 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου